Dr. Kathleen Nieuwenhuisen, TOP-docent
‘Het gaat mij altijd om de studenten en cursisten…’
Kathleen Nieuwenhuisen is kunst- en cultuurhistoricus en benadert kunst multidisciplinair. Kunst is voor haar het meest boeiend als onlosmakelijk onderdeel van de samenleving waarin zij is gemaakt. Dat betekent niet dat zij niet van kunst kan genieten louter om de esthetische waarde ervan. Integendeel. Maar kunst komt voor haar tot leven als zij antwoord kan geven op de contextuele vraag wanneer, waarom, voor en door wie bepaalde kunst is gemaakt. De naam van haar onderneming is dan ook ART+CONTEXT.
Storytelling is haar passie. Het doel van haar colleges is toehoorders te inspireren mee te gaan op ontdekkingsreis naar de fascinerende wereld achter het kunstwerk, zodat zij ontdekken voor en door wie kunst met welk doel is gemaakt en waarom kunst verandert in verschillende perioden en culturen.
In 1989 studeerde zij af in Kunstgeschiedenis en Archeologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Er waren ook andere opties, maar puur vanuit haar belangstelling koos ze intuïtief voor dit vakgebied.
In 2000 promoveert zij op een multidisciplinair onderzoek aan de VU: Het Jawoord in Beeld, Huwelijksafbeeldingen in middeleeuwse handschriften (1250-1400) van het Liber Extra. Dat onderzoek vloeide voort uit haar afstudeerscriptie over middeleeuwse huwelijksvoorstellingen. Haar copromotor, dr. Peter van Dael SJ, aan wie zij, zegt Kathleen, veel te danken heeft, zag direct de mogelijkheden. Het onderzoeksterrein lag nog volledig braak. Eenmaal begonnen begreep zij waarom. In een niet gedigitaliseerde en internetloze samenleving moest zij het over de wereld verspreide en onbekende onderzoeksmateriaal – die vermaledijde huwelijksafbeeldingen in middeleeuwse handschriften! – opsporen, zich verdiepen in het canonieke en Romeinse huwelijksrecht en in de middeleeuwse huwelijksliturgie en – theologie. Er ging een wereld voor haar open.
In 2013 wordt zij door dr. Rieke Leenders gevraagd om een leergang kunstgeschiedenis bij HOVO Utrecht op te zetten. Het eerste deel, over kunst uit de prehistorie en oudheid, trok twaalf cursisten. Tijdens de tweede cursus was dat aantal verdubbeld en inmiddels is de leergang twee keer herhaald.
In 2001 begon haar HOVO-carrière bij HOVO Vrije Universiteit Amsterdam. Daarna volgde HOVO Leiden en in 2013 dus HOVO Utrecht. In 2022 begint ze ook in Nijmegen. Je kunt dus wel stellen dat Kathleen groot belang hecht aan doceren en leren in dat wat wel de derde levensfase wordt genoemd. Persoonlijk kan zij zich geen dag voorstellen zonder nieuwe kennis. De verwondering van nieuwe kennis wil zij graag ondergaan en… delen.
Haar huidige cursus ‘Triomf van het (post)modernisme’ sluit de leergang kunstgeschiedenis af met de twintigste eeuw. (Post)moderne kunst is heel andere koek dan middeleeuwse kunst. In de twintigste eeuw wordt het sinds de renaissance geldende principe, dat beeldende kunst een afspiegeling van de werkelijkheid moet zijn, losgelaten. Met alle artistieke gevolgen van dien. De twintigste eeuw begint als een beeldenstorm waarin realisme niet langer het adagium is. Maar wat dat dan wel is, komt uitgebreid aan de orde.
Haar colleges oogsten veel waardering, maar zij zegt geen ‘geheim’ te hebben, hooguit een paar educatieve kwaliteiten. Het gaat mij altijd om mijn studenten en cursisten!
Ter verdere verdieping beveelt Kathleen drie boeken aan. Ten eerste The Story of Art van Ernst Gombrich, dat haar uit haar gefragmenteerde vakgebied en middeleeuwen-specialisatie trok. Hoe? Gombrich vertelt op toegankelijke wijze in een rechte lijn, vanuit de prehistorie, hét verhaal van de kunstgeschiedenis als één geheel. Dat is uniek.
Een tweede uitmuntende studie is van haar leermeester dr. Peter van Dael S.J., De verbeelding van het Woord. De Middeleeuwen (600-1500), voortgekomen uit 25 jaar docentschap.
Tenslotte verwijst Kathleen naar het zo volledig mogelijke History of Modern Art van H.H. Arnasonn en Elizabeth C. Mansfield, met daarin tal van bronnen die context geven aan de moderne kunst. En aan te bevelen musea zijn voor haar de Duitse, op rijafstand, van hoge kwaliteit en heerlijk rustig…
Meer informatie en aanmelden:
De triomf van het (post)modernisme – deel 2 (Post)moderne kunst in Europa en Amerika (1945-2021).Stromingen, stijlen en bewegingen volgen elkaar op of bestaan naast elkaar. Diversiteit is het devies. Op alle fronten. De kunsten worden uitgebreid met performances, concepten en nieuwe media zoals video’s en computers. De grenzen tussen de traditionele kunsten vervagen. Waar gaat dat heen?
Een TOP docent… Karel Onwijn
Al jaren kent HOVO Utrecht het fenomeen TOP-docent. Daarmee worden docenten bedoeld die jaren lang met succes cursussen hebben verzorgd bij HOVO Utrecht. Karel Onwijn is er zo een.
Hij geeft cursussen en colleges over de vijftien voormalige Sovjetrepublieken – oftewel de Euraziatische regio die maar liefst 550 keer de oppervlakte van Nederland is. Door de eeuwenlange Russische invloed hebben deze landen een gemeenschappelijke cultuurhistorische achtergrond die duidelijk afwijkt van de omliggende landen. En aangezien deze regio tot 1991 nog hermetisch was afgesloten van de buitenwereld, maakt het onderzoeken naar en reizen in deze landen heel uitdagend: Karel Onwijn voelt zich nog regelmatig een echte ontdekkingsreiziger.
Over zijn studiekeuze en vakgebied vertelt Karel desgevraagd dat hij geschiedenis en politicologie heeft gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn studietijd viel samen met het aan de macht komen van Michail Gorbatsjov en de lancering van zijn nieuwe politiek van Glasnost & Perestrojka. Voor het eerst in lange tijd werd het IJzeren Gordijn stukje bij beetje opengeschoven en hij, evenals vele andere studenten, wilden daar natuurlijk alles van weten. Ze slaagden erin een studentenuitwisseling te organiseren met het Historisch Archief Instituut – de huidige Moskouse Universiteit voor Geesteswetenschappen. Daarna zou hij er meerdere langere periodes verblijven voor onderzoek en stage. Uiteindelijk is hij afgestudeerd op de geschiedenis van de internationale radio-uitzendingen van Radio Moskou, gebaseerd op participerend onderzoek, oral history en archiefonderzoek in Rusland.
Onvermijdelijk wordt aan alle TOP-docenten de vraag gesteld hoe ze bij HOVO Utrecht zijn terechtgekomen en wat hen daar deed blijven. Een pluim voor de HOVO-student is ook nu weer het antwoord dat het de studenten zelf waren die hem vasthielden. Hij zag dat de studenten bij HOVO sterk betrokken waren bij colleges en cursussen en dat ze altijd meer literatuur wilden lezen dan opgegeven – iets wat docenten bij de reguliere studenten niet gewend waren. Nadat Karel een paar keer met een HOVO-college meeliep, wist hij al snel dat hij aan dit zeer leergierige en dankbare publiek colleges wilde gaan geven. Zijn ervaring is dat de HOVO-studenten al over veel kennis en levenservaring beschikken. En dat maakt lesgeven aan hen zo interessant. Een college is nooit eenrichtingsverkeer, maar een gemeenschappelijk project met veel interactie op hoog niveau waar hij zelf ook nog steeds heel veel van leert!
In het afgelopen jaar was er eigenlijk geen sprake van ‘normale’ colleges. Het was, zegt Karel, een heel spannende tijd, zeker de eerste periode toen alle colleges abrupt stopten (voorjaar 2020). Hij is HOVO Utrecht zeer erkentelijk dat hij met een handvol docenten groen licht kreeg om online verder te gaan. Dat groepje kreeg vrijwel meteen een stoomcursus Zoom en ze mochten al heel snel hun colleges gaan geven via dit prachtige medium. “Dat waren echt fantastische weken, niet in de laatste plaats dankzij de cursisten zelf, die net als wij met Zoom in het diepe sprongen, maar opvallend snel de techniek onder de knie kregen. Vooral in die periode waren de Zoom-cursussen voor velen sociale hoogtepunten van de week – velen kwamen immers nauwelijks de straat op. Mede daarom vind ik het belangrijk om veel interactie in mijn cursussen te hebben en om in ieder geval op drie momenten – aan het begin, in het midden en aan het einde – iedereen plenair en bij voorkeur met camera aan in beeld te krijgen, opdat we zien dat we niet alleen zijn. Zo zijn er in de loop van tijd leuke discussies en gesprekken geweest, ook na afloop van het college, zoals vroeger in de collegezaal”.
Karel Onwijn is bij HOVO Utrecht gelukkig nog lang niet klaar dit jaar! Er lopen nog prachtige cursussen over Rusland en de Baltische landen Estland, Letland en Litouwen. Eind augustus zal hij hopelijk ook een HOVO-reis naar deze landen begeleiden die aansluit op deze cursus.
In juni en juli de verzorgde hij de online cursus ‘Grensland’: een cultuurhistorische kennismaking met Oekraïne, dat letterlijk ‘aan de grens’ betekent (tussen Europa en Rusland) en dat het grootste land van Europa is. In deze cursus maakte de cursist uitgebreid kennis met de politieke en culturele geschiedenis van Oekraïne, waarbij ook dankbaar gebruikgemaakt wordt van de rijke vruchten van de lokale Oekraïense literatuur, film en muziek. Daar willen we met een HOVO-reis naartoe, begin oktober. De cursus is reeds gestart; op de webpagina leest u meer over de reis.
Ten slotte staat er voor de maanden november en december dit jaar een interessante collegereeks op het programma over de geschiedenis van de betrekkingen tussen Nederland en Rusland. Daarbij zullen we naast de grote lijnen ook veel aandacht besteden aan de vele historische observaties en ervaringen van Nederlanders in Rusland (inclusief de Sovjet-Unie) als die van Russen in Nederland, inclusief tsaren, kozakken en schrijvers.
In Karel Onwijn kent HOVO Utrecht een docent die wetenschap, kennis van zaken, enthousiasme en een goed verhaal weet te combineren. Met recht een TOP-docent!
Voor (toekomstige) cursisten die meer willen lezen heeft Karel Onwijn de volgende leessuggesties:
– Het Nederlandstalig standaardwerk over Rusland en de Sovjet-Unie is Een geschiedenis van Rusland van Rurik tot Poetin van Jan Willem Bezemer en Marc Jansen (Van Oorschot 1915), dat ook de nodige aandacht besteedt aan de niet-Russische republieken.
– En een laagdrempelig en luchtig Nederlandstalig reisboek over mijn regio is Vals Plat in de Oeral. Een zoektocht naar de oostgrens van Europa van Marc Hanneman (ed.) (Uitgeverij Aspekt, 2008).
– Natuurlijk is een bezoek aan een van de landen de beste manier om kennis te maken, waarbij de laagstdrempelige landen (zonder visumproblematie etc.) de Baltische landen, Oekraïne en Georgië zijn.
© Copyrights voor de afbeeldingen bij dit artikel: Karel Onwijn. Overname in welke vorm dan ook is niet toegestaan!
Een TOP docent… Karel Onwijn.
Over zijn studiekeuze en vakgebied vertelt Karel desgevraagd dat hij geschiedenis en politicologie heeft gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn studietijd viel samen met het aan de macht komen van Michail Gorbatsjov en de lancering van zijn nieuwe politiek van Glasnost & Perestrojka. Voor het eerst in lange tijd werd het IJzeren Gordijn stukje bij beetje opengeschoven en hij, evenals vele andere studenten, wilden daar natuurlijk alles van weten. Ze slaagden erin een studentenuitwisseling te organiseren met het Historisch Archief Instituut – de huidige Moskouse Universiteit voor Geesteswetenschappen. Daarna zou hij er meerdere langere periodes verblijven voor onderzoek en stage. Uiteindelijk is hij afgestudeerd op de geschiedenis van de internationale radio-uitzendingen van Radio Moskou, gebaseerd op participerend onderzoek, oral history en archiefonderzoek in Rusland.
Onvermijdelijk wordt aan alle TOP-docenten de vraag gesteld hoe ze bij HOVO Utrecht zijn terechtgekomen en wat hen daar deed blijven. Een pluim voor de HOVO-student is ook nu weer het antwoord dat het de studenten zelf waren die hem vasthielden. Hij zag dat de studenten bij HOVO sterk betrokken waren bij colleges en cursussen en dat ze altijd meer literatuur wilden lezen dan opgegeven – iets wat docenten bij de reguliere studenten niet gewend waren. Nadat Karel een paar keer met een HOVO-college meeliep, wist hij al snel dat hij aan dit zeer leergierige en dankbare publiek colleges wilde gaan geven. Zijn ervaring is dat de HOVO-studenten al over veel kennis en levenservaring beschikken. En dat maakt lesgeven aan hen zo interessant. Een college is nooit eenrichtingsverkeer, maar een gemeenschappelijk project met veel interactie op hoog niveau waar hij zelf ook nog steeds heel veel van leert!
In het afgelopen jaar was er eigenlijk geen sprake van ‘normale’ colleges. Het was, zegt Karel, een heel spannende tijd, zeker de eerste periode toen alle colleges abrupt stopten (voorjaar 2020). Hij is HOVO Utrecht zeer erkentelijk dat hij met een handvol docenten groen licht kreeg om online verder te gaan. Dat groepje kreeg vrijwel meteen een stoomcursus Zoom en ze mochten al heel snel hun colleges gaan geven via dit prachtige medium. “Dat waren echt fantastische weken, niet in de laatste plaats dankzij de cursisten zelf, die net als wij met Zoom in het diepe sprongen, maar opvallend snel de techniek onder de knie kregen. Vooral in die periode waren de Zoom-cursussen voor velen sociale hoogtepunten van de week – velen kwamen immers nauwelijks de straat op. Mede daarom vind ik het belangrijk om veel interactie in mijn cursussen te hebben en om in ieder geval op drie momenten – aan het begin, in het midden en aan het einde – iedereen plenair en bij voorkeur met camera aan in beeld te krijgen, opdat we zien dat we niet alleen zijn. Zo zijn er in de loop van tijd leuke discussies en gesprekken geweest, ook na afloop van het college, zoals vroeger in de collegezaal”.
Karel Onwijn is bij HOVO Utrecht gelukkig nog lang niet klaar dit jaar! Er lopen nog prachtige cursussen over Rusland en de Baltische landen Estland, Letland en Litouwen. Eind augustus zal hij hopelijk ook een HOVO-reis naar deze landen begeleiden die aansluit op deze cursus.
Verder staat er in juni en juli de cursus ‘Grensland’ op het programma: een cultuurhistorische kennismaking met Oekraïne, dat letterlijk ‘aan de grens’ betekent (tussen Europa en Rusland) en dat het grootste land van Europa is. In deze cursus maakt de cursist uitgebreid kennis met de politieke en culturele geschiedenis van Oekraïne, waarbij ook dankbaar gebruikgemaakt wordt van de rijke vruchten van de lokale Oekraïense literatuur, film en muziek. Ook daar willen we met een HOVO-reis naartoe, begin oktober. Ten slotte staat er voor de maanden november en december dit jaar een interessante collegereeks op het programma over de geschiedenis van de betrekkingen tussen Nederland en Rusland. Daarbij zullen we naast de grote lijnen ook veel aandacht besteden aan de vele historische observaties en ervaringen van Nederlanders in Rusland (inclusief de Sovjet-Unie) als die van Russen in Nederland, inclusief tsaren, kozakken en schrijvers.
In Karel Onwijn kent HOVO Utrecht een docent die wetenschap, kennis van zaken, enthousiasme en een goed verhaal weet te combineren. Met recht een TOP-docent!
Voor (toekomstige) cursisten die meer willen lezen heeft Karel Onwijn de volgende leessuggesties:
– Het Nederlandstalig standaardwerk over Rusland en de Sovjet-Unie is Een geschiedenis van Rusland van Rurik tot Poetin van Jan Willem Bezemer en Marc Jansen (Van Oorschot 1915), dat ook de nodige aandacht besteedt aan de niet-Russische republieken.
– En een laagdrempelig en luchtig Nederlandstalig reisboek over mijn regio is Vals Plat in de Oeral. Een zoektocht naar de oostgrens van Europa van Marc Hanneman (ed.) (Uitgeverij Aspekt, 2008).
– Natuurlijk is een bezoek aan een van de landen de beste manier om kennis te maken, waarbij de laagstdrempelige landen (zonder visumproblematie etc.) de Baltische landen, Oekraïne en Georgië zijn.
© Copyrights voor de afbeeldingen bij dit artikel: Karel Onwijn. Overname in welke vorm dan ook is niet toegestaan!
Praktische zaken in corona-tijd
Informatie over algemene zaken, openingstijden van het bureau, aanmelden, wachtlijsten, machtigingen voor betaling, annuleren en live online.
Openingstijden bureau
Helaas is het voor de teamleden nog niet mogelijk om dagelijks op het HOVO-bureau in het Bestuursgebouw van de Universiteit Utrecht te zijn. Wij zijn telefonisch bereikbaar van dinsdag tot en met vrijdag tussen 09.00 en 12.00 uur via het reguliere nummer 030-2533197
• Hoe meld ik me aan?
Bij de betreffende cursus kunt u klikken op ‘aanmelden’. Heeft u nog geen account, dan wordt u verzocht deze aan te maken en de wijze van betaling aan te geven. U kunt in uw account een machtiging afgeven. Rondom de startdatum wordt het cursusgeld afgeschreven. Mocht de cursus onverhoopt niet doorgaan of u annuleert tijdig, dan wordt de afgegeven incasso niet door HOVO geïnd.
Wilt u toch zelf het cursusgeld overmaken, dan kan dit inclusief € 7,50 euro administratiekosten naar HOVO Utrecht, rekeningnummer NL33 INGB 0000105544 onder vermelding van cursusnummer en -titel. Pas wanneer deze betaling door ons ontvangen is, ontvangt u een bevestiging van inschrijving. In uw account kunt u uw aanmelding terugzien.
• Is er nog plaats voor de cursus van mijn voorkeur?
De cursussen in het najaar 2020 worden live online aangeboden. Er is momenteel nog voldoende plaats om u aan te melden.
• Hoe werkt live online?
Uitgebreide informatie vindt u op de website van HOVO Utrecht, zie HOVO live online
• Wanneer ontvang ik informatie over de cursus na aanmelding?
De week voor aanvang ontvangt u de welkomstbrief met inloggegevens voor de cursus, en ook een cursuswijzer met de opbouw.
• Hoe moet ik annuleren?
Als u onverhoopt moet annuleren, dan kunt u in uw account de annulering aangeven of een mail sturen naar hovo@uu.nl. Zie hiervoor ook de praktische zaken m.b.t. annuleren.
• Uitval van een bijeenkomst
Veelal wordt een uitgevallen bijeenkomst in de uitloopweek ingehaald. Er kan alleen restitutie verleend worden als een bijeenkomst niet wordt ingehaald.
Informatiebrief Over het HOVO Utrecht Zomerprogramma 2020 Live online
Informatiebrief ‘HOVO Utrecht live online…’ Geen Nieuwsbrief, geen Nieuwsflits maar iets geheel nieuws en uit de nood geboren.
In deze ‘live-online’-informatiebrief kunt u alles lezen over het aangepaste zomerprogramma van HOVO Utrecht. We kondigden dat via de Nieuwsflits van 20 maart jl. al aan. Door het bureau, de docenten, mediadeskundigen en andere medewerkers is hard gewerkt om het reguliere programma na de overheidsmaatregelen van 17 maart jl. om te zetten naar een live online programma.
Dat online studeren werkt hebben we al kunnen zien; de afronding van het voorjaarsprogramma verliep al deels online. Ook hebben we u tussendoor kunnen verrassen met een gratis live online lezing. Er staan verder nog twee gratis lezingen gepland op 22 en 29 mei a.s. We raden u aan zich daarvoor in te schrijven. U kunt dan gelijk ervaring opdoen met het online leren en gebruiken van het programma Zoom.
Inhoudelijk zijn de aangeboden cursussen van het bekende, hoge niveau dat u van ons gewend bent. Alleen in sociaal opzicht zal het even wennen zijn. Geen collega-student naast u in de collegebank, geen praatje in de koffiepauze. Maar online studeren heeft ook z’n voordelen, dus beschouw het beslist niet als surrogaat! We streven ernaar weer zo spoedig mogelijk persoonlijk onderwijs te bieden, zodra deze crisis voorbij is.
Wat onveranderd blijft, is dat u vragen kunt blijven stellen aan de docent. HOVO-cursisten worden hierom geroemd!
Wij wensen u veel succes deze zomer! Het gebruik van het online programma Zoom met de inloggegevens krijgt u in de standaard welkomstbrief een week voor de start van een cursus/lezing. Mocht u andere vragen hebben over het online onderwijs, contact dan het bureau via hovo@uu.nl
Programma
Er ligt nu een programma van tien cursussen en vijf lezingen (uit de oorspronkelijke Kennisweek) , die u de komende zomer live online kunt volgen. Deels overgenomen uit het reguliere programma, deels aangepast of geheel nieuw. Het hele programma loopt in de maanden juni en juli. U treft het geheel uiteraard aan op de website van HOVO Utrecht en in digitale vorm is ook de cursusgids Zomeracademie 2020 aangepast. Deze wordt niet nog een keer in papieren vorm verzonden. Bekijk het hele Zomerprogramma hier!
Aanmelden en kortingsacties
We hebben gestreefd naar een inhoudelijk aantrekkelijk aanbod, maar hebben daar toch wat materiële tegemoetkomingen aan toegevoegd.
– Aanmelden voor een lezing of cursus doet u op de gebruikelijke manier via de website van HOVO Utrecht (eventueel eerst een account aanmaken).
– De kosten voor een cursus blijven beperkt tot € 25,- per college.
– Voor een lezing betaalt u € 20,-.
– Als u intekent op een cursus vóór het begin van de HOVO Kennisweek kunt u een lezing uit de Kennisweek uitzoeken om gratis te volgen. De keuze voor de lezing kunt u melden per e-mail naar hovo@uu.nl (dus niet via de site!).
– Als u intekent voor twee cursussen uit de Zomeracademie 2020 krijgt u de goedkoopste cursus voor de halve prijs. Ook de keuze van deze tweede cursus kunt u melden via hovo@uu.nl (dus ook niet via de site!).
– De live online bijeenkomsten worden niet opgenomen en kunnen dus niet op een ander tijdstip worden teruggekeken.
– Informatie of eventuele hand-outs kunt u vinden op de site onder praktische informatie bij een cursus en/of worden u tijdens de sessie verstrekt.
proef videobericht
Extra cursus ‘algemene relativiteitstheorie voor gevorderden’

Albert Einstein
Afgelopen najaar hebben we bij de cursus speciale relativiteitstheorie geëxperimenteerd met een mengvorm van hoor- en werkcolleges. De gedachte hierachter is dat ‘formules alleen maar duidelijk worden als je er zelf mee worstelt’, bij voorkeur met pen en papier. Maar huiswerk heeft vaak het nadeel dat men er – ondanks goede wil – toch niet genoeg aan toekomt. Daarom is er gelegenheid om sommige essentiële rekenpartijen zelf te doen tijdens deze cursus, onder begeleiding van de docent en/of in samenwerking met andere cursisten.
We beginnen met een grondige behandeling van de theorie van Newton en zullen die ook ‘zelf ontdekken’ aan de hand van de wetten van Kepler. Het begrip ‘geparametriseerde kromme’ speelt een belangrijke rol, bijvoorbeeld bij planeetbanen.
In de volgende animatie kunt u hiermee zelf visueel experimenteren: https://www.geogebra.org/m/sucgeqmh
Let goed op: links beneden (waarschijnlijk in eerste instantie niet zichtbaar) zit een knop om het punt in beweging te zetten en weer te stoppen. Verder kunt u allerlei zaken zichtbaar en weer onzichtbaar maken: onder andere de baan, de snelheidsvector en de versnellingsvector.
Het programma:
Cursusdata: 2, 9, 16 en 23 april 2020 (8).
Tijd: Donderdag 11.00 tot 15.00 uur. Inclusief lunch
Plaats: University College, Spinozahall, Kriekenpitplein 18-19, Utrecht.
Op 2 april in zaal 113, op overige data in zaal 009.
Prijs: € 296,-
Voorkennis: Differentiaalrekening en goniometrie. Een uitstekend overzicht van de
benodigde wiskundige voorkennis staat in hoofdstuk 1 van het hieronder genoemde boek. Tot slot kan enige kennis van de speciale relativiteitstheorie van pas komen.
Studiemateriaal: Hand-outs met oefeningen. P. Collier (2012): A Most Incomprehensible Thing: Notes Towards a Very Gentle Introduction to the Mathematics of Relativity. London: Incomprehensible Books. Voor ca. €5,- als Kindle-boek te verkrijgen via https://www.amazon.com/Most-Incomprehensible-Thing-Introduction-Mathematics-ebook/dp/B008JRJ1VK
North & South, topkunst uit de hoge middeleeuwen

Detail van het Olav-altaarfrontaal, Trondheim, ca. 1300. Trondheim (Noorwegen), Nidaros Cathedral
Bent u geïnteresseerd in kunst? Heeft u belangstelling voor de middeleeuwen? Zou u willen reizen tussen Noord- en Zuid-Europa, en wel op woensdag 22 januari 2020? HOVO en het Museum Catharijneconvent heten u welkom.
Kunst uit de hoge middeleeuwen (ca. 1100-1350) hebben we nauwelijks meer in Nederland. Wat uit deze periode nog wel is overgebleven, bevindt zich vooral in het noorden (Noorwegen) en het zuiden (Spanje) van Europa. Het is Museum Catharijneconvent gelukt deze zeldzame en eeuwenoude werken – die ook nog eens opvallend veel op elkaar lijken – naar Utrecht te halen voor de tentoonstelling North & South. Een unieke kans om tijdens deze ochtend – waarin u zowel een lezing als een rondleiding krijgt aangeboden – oog in oog te staan met een verloren verleden.
Vanuit het uiterste noorden en zuiden van Europa zijn middeleeuwse kunstwerken van topkwaliteit naar Utrecht gereisd. Een unicum, omdat deze kunst (1100-1350) in het midden van Europa verloren gegaan is. En wat helemaal geweldig is: ondanks hun mijlenverre afstand lijken de topstukken enorm veel op elkaar!
Het gaat om spectaculaire en zeldzame kunst uit de twaalfde tot veertiende eeuw. De meeste werken hebben het land nog nooit verlaten vanwege hun kwetsbaarheid.
Na ontvangst met koffie en thee hoort u in een lezing meer over de totstandkoming van deze bijzondere tentoonstelling. Via een reis van noord naar zuid ontdekt u alles over deze unieke middeleeuwse schilderingen. Het ene gemaakt in Catalonië (Spanje), het andere in Noorwegen en het verschil is nauwelijks te zien!
Ondanks de afstand van zeker 3.000 kilometer hebben de figuren op de panelen uit noord en zuid allebei langgerekte vingers, roodbruine krullende lokken en lopen de wenkbrauwen in één lijn in elkaar over. Deze ochtend, die in het teken staat van de tentoonstelling North & South, maakt duidelijk hoe dat kan.
Alle gegevens over deze cursusdag:
Docent: drs.Rinse Valk is docent geschiedenis en examenontwikkelaar, was jarenlang radiojournalist en presentator op Radio 5 en is sinds 2012 rondleider bij het Catharijneconvent.
Cursusdatum: Woensdag 22 januari
Tijd: 10.30-11.00 uur: inloop met koffie /thee
………11.00-12.00 uur:ezing over de tentoonstelling
………12.00-13.00 uur:rondleiding met gids over de tentoonstelling
Plaats: Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, Utrecht.
Ontvangst in Auditorium
Prijs: € 20,- inclusief koffie/thee met wat lekkers.
Entree museum voor eigen rekening.
Met Museumkaart €3,00
Zonder Museumkaart: Volwassenen: €17,00 ; 65+: €15,50.
Voor een virtuele rondleiding Catharijneconvent: klik hier
AANMELD
Het raadsel van goed en kwaad
Mevr. prof. dr. C.D.A. (Christien) Brinkgreve (Amsterdam, 1949) is de dochter van kunstenares Sjuwke Kunst en beeldhouwer Geurt Brinkgreve. Ze studeerde sociologie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde daar in 1984 op de geschiedenis van de psychoanalyse in Nederland. Behalve als hoogleraar Sociale Wetenschappen in Utrecht werkte ze van 1987 tot 1991 ook als hoogleraar Vrouwenstudies in Nijmegen.
Mede door de talloze boeken van haar hand is zij in Nederland een van de bekendste sociologen. Naast de boeken over haar vakgebied heeft zij ook altijd geschreven voor een breder publiek. Ze legt verbindingen tussen verschillende vakgebieden en weet complexe onderwerpen toegankelijk te maken.
Belangrijke thema’s in haar werk zijn de intieme relaties tussen mannen en vrouwen en ouders en kinderen en het omgaan met emoties. Ze bekijkt deze in de context van de tijd en onderzoekt welke, vaak verborgen, eisen aan mensen worden gesteld. Door te luisteren naar verhalen komt er niet alleen een scherper oog voor de last van het bestaan, maar ook voor bronnen van geluk en vermogen.
Vier jaar geleden nam zij afscheid van het universitaire leven, maar ze ging door met het geven van lezingen en gastcolleges en het schrijven van boeken. Recent verscheen Het raadsel van goed en kwaad: over wat mensen beweegt.
In haar wetenschappelijke leven schreef ze tientallen invloedrijke boeken, maar de laatste jaren is ze persoonlijker gaan schrijven, vanuit haar eigen ervaring, en in haar nieuwe boek meer dan ooit. Ze is verder gegaan in het zelfonderzoek en combineert dat met inzichten uit de wetenschappelijke en de romanliteratuur. Het stemt haar tevreden, hoewel sommige vakgenoten het verwarrend vonden.
Het heeft ook een tijd gekost om anders, vrijer, te gaan schrijven dan de academische manier, maar het bevalt haar goed. Ze begint haar boek met het beschrijven van de depressies van haar moeder. Hoe zij zich oprichtte en ook weer terugviel, gestuurd door duistere krachten die zich niet lieten verjagen. Een eindeloze cyclus waarin het destructieve en het vitale elkaar afwisselden. Christien Brinkgreve herkent dat meer dan haar lief is. Zij zegt in aanleg hetzelfde te zijn als haar moeder, maar minder hevig; gelukkig kan ze het daardoor beter hanteren. Door haar wetenschappelijke werk hoopte ze meer greep op haar eigen leven en de wereld te krijgen. Dat is maar ten dele gelukt, maar het heeft haar wel verder gebracht. Vitaliteit en destructiedrang, goed en kwaad: ze schuilen in ieder mens en het is de taak van ieder mens dat te onderkennen en het leven zo in te richten dat juist het vitale de ruimte krijgt. Dat geldt voor het persoonlijke leven van mensen, maar ook voor de samenleving. Voorwaarde voor die vitaliteit is (menselijk) contact. Dat is wat mensen bij het vitale leven brengt. Polarisatie daarentegen is het verbreken van contact en dat maakt ruimte voor destructieve krachten, waardoor het kwaad wordt uitvergroot en bij anderen wordt gelegd. Het verliezen van contact met jezelf vergroot de kans dat je de oorzaak van angst en onbehagen bij anderen legt. Maar de werking en dynamiek van de tegen elkaar in werkende krachten als destructiedrang en vitaliteit zijn overal en op alle niveaus waar te nemen: van het eigen individuele leven tot instituties, organisaties en culturen in de samenleving.
Prof. Brinkgreve heeft er wel vertrouwen in dat mensen in staat zijn de destructieve processen te keren. Dat is lastig, want het vraagt inzicht hoe emoties en gevoelens zich ook ondergronds bewegen. De huidige tijd roept de jaren dertig van de vorige eeuw in herinnering, het onbehagen en het verlangen naar een sterke leider. We leven”, zegt ze, “momenteel in een gevaarlijke tijd. Er steken krachten de kop op waarvan we dachten dat we die achter ons hadden gelaten. Het is niet voldoende om te zeggen ‘tel je zegeningen’. Je zult de destructieve stroming ook moeten doorgronden, zowel bovengronds als ondergronds en hoe dat naar constructief of destructief kan uitwerken. Inzicht hierin kan ons alerter maken, en helpen te voorkomen dat het echt uit de hand loopt.”
Het onderzoek naar destructie en vitaliteit in haar eigen leven geeft inzicht in hoe dit ook in de samenleving doorwerkt. Hier laat zich haar sociologische achtergrond kennen. De lezing van mevrouw Brinkgreve op 4 juli is gebaseerd op haar recentste boek, dat veel reacties heeft ontketend: herkenning, verwarring, nieuwe inzichten. Bovenal heeft het boek mensen geraakt en aan het denken gezet.
Bovenstaand artikel is gebaseerd op interviews (de Volkskrant en Trouw) en diverse boekrecensies. Zie ook de website van prof. Brinkgreve. Haar boek verscheen bij uitgeverij Atlas Contact.
Honger naar meer…
Herinnert u zich het nog, uw eerste college bij HOVO Utrecht? Mogelijk heeft u van tevoren nog lopen wikken en wegen of u zich wel echt ging inschrijven. Hoe zou het voelen om weer in de collegebanken te zitten? Wat zou het niveau van de cursussen zijn? En hoe is het contact met de andere cursisten?
We kunnen er alles over vertellen, maar uiteindelijk weet u pas echt hoe het is als u een keer een cursusbijeenkomst of lezing heeft meegemaakt.
De HOVO Kennisweek die we dit jaar organiseren, is hier een ideale gelegenheid voor. Het diverse aanbod van korte bijeenkomsten en excursies is namelijk niet alleen voor onze huidige cursisten interessant, maar ook een laagdrempelige manier voor nieuwe cursisten om te proeven aan het onderwijs van HOVO Utrecht. Om dit verder te stimuleren bieden we u de mogelijkheid om gratis een introducé, die nog niet bekend is met ons onderwijs, mee te nemen naar een lezing.
Als de interesse dan eenmaal is gewekt, kan ik u ook van harte aanraden om langs te komen bij onze open dag, waarbij een voorproefje wordt gegeven van het seizoen 2019-2020.
Zo hopen we naast de vele bekende gezichten ook weer veel nieuwe mensen te mogen verwelkomen. Want een ding weten we zeker; na geproefd te hebben van ons onderwijs komt vrijwel iedereen terug met honger naar meer kennis!
Drs. Robert Kerst
Directeur HOVO Utrecht