De impact van de Sovjetperiode op het huidige Rusland

Vijf Rusland-deskundigen laten in het derde deel van de leergang ‘De Russische Ziel – Nationalisme in Rusland’ zien hoe de Sovjet­periode het huidige dictatoriale Rusland heeft bepaald. De regeringsleiders speelden hierin natuurlijk een belangrijke rol. Maar ook het communisme, de conservatieve culturele revolutie en het nationalisme.

Stalins Grote Terreur

Hoe ontstond het communisme en hoe verspreid­de Lenin dat? Wat voor impact had Stalins Grote Terreur? Wat hield de destalinisatie­politiek van Chroesjtsjov in? Hoe liberaal was Brezjnev eigenlijk? En in welk opzicht verschilde het beleid van Gorbatsjov met dat van zijn voorgangers?

Al in de jaren dertig werd de dan nog jonge Sovjet-Unie, die tot dan toe bekend stond als vooruitstrevend en revolutionair, de doodsteek toegebracht. De bevolking werd door angst en terreur gedisciplineerd en de elite gezuiverd. Het afgezworen nationalisme werd weer van stal gehaald, ter versterking van het haperende socialisme. Schrijvers en musici kwamen in dienst van de Sovjetstaat met de verplichting het ‘Sovjetidee’ vooruit te helpen. Tegelijkertijd bleef het maatschappelijk middenveld, hoe uitgedund dan ook, min of meer bestaan. Dissidenten lieten vanaf de jaren ’50 van zich horen, maar wat was hun impact? In zes colleges zet Rieke Leenders samen met vier Rusland-deskundigen de gevolgen uiteen van het door het Sovjetregime opgelegde ‘socialistisch realisme’.