De positie van Europa en de Europese Unie wordt steeds minder comfortabel en het stelsel van internationale samenwerking staat onder druk door onder meer Xi, Poetin, Erdoğan en immigratie. De vraag is of we de EU dus extra moeten koesteren met haar Europese waarden als mensenrechten, rechtsstaat, democratie, solidariteit en vrijheid en hechter kunnen samenwerken om de bedreigingen van buiten aan te kunnen. Of is de EU een bureaucratische reus op lemen voeten die zijn langste tijd gehad heeft? Hebben de patriotten voor Europa de toekomst? Om onze positie te bepalen, is het belangrijk om eerst te weten te komen waar we het over hebben. In deze cursus worden daarom de volgende punten besproken:
■ Europa en de wereld (definitie van Europa; het belang van Europa qua oppervlakte, bevolking, rijkdom, economie, handel; landen en volkeren van Europa en hun talen en religies)
■ De Europese Unie (niveaus van samenwerking; geschiedenis; leden; EU-instellingen, hun bevoegdheden en werking (Europees Parlement, Europese Commissie, Raad van de EU, Europese Raad, Europese Centrale Bank, Europees Gerechtshof, Europese Rekenkamer); begroting; euro; Verdrag van Schengen; begrippen als ‘Europa à la carte’, finaliteit, criteria van Kopenhagen, subsidiariteit, intergouvernementeel en supranationaal)
■ Andere instellingen in Europa (EPG, EVA, OVSE, Raad van Europa, NAVO)
■ Geschiedenis, buitengebieden en indeling van enkele landen van Europa
■ De verhouding Rusland-Oekraïne