Geschiedenis van de klassieke muziek – deel vier

In deel vier van de leergang ‘Geschiedenis van de klassieke muziek’ wordt de muziek van de ‘nationale scholen’ uit de late romantiek en van het impressionisme behandeld. Opnieuw herken­bare en bijna ‘organische’ door­ontwikkelingen vanuit eerdere periodes, waardoor inzicht ontstaat in een chrono­logisch verloop van de belangrijkste muzikale ontwikkelingen. Uitgangspunt blijft de evolutie door de eeuwen heen van zowel de geestelijke als de wereldlijke genres.
Claude Debussy en Maurice Ravel werkten graag met ‘afwijkende’ toon­reeksen; akkoorden waren niet langer drieklanken, maar vier-, vijf of zes klanken. Er is een duidelijke voorkeur voor gedempte klanken, zodat een mysterieus effect ontstaat.
In vrijwel alle kunsten ontstond er tussen 1900 en 1914 een breuk met het verleden. Het expressionisme is een rebellie en van onvrede met het bestaande. Het ging niet langer om het schetsen van de verschijningsvorm, maar om het innerlijke. Componisten zetten zich af tegen een burger­maatschappij die zich tevredenstelt met oppervlakkigheid en dubbele moraal, tegen aanpassing en bevallige schijn. Zo ontstaat muziek die niet bedoeld is om prettig in het gehoor te liggen, maar om zo indringend mogelijk uitdrukking te geven aan gevoelens. Bekende componisten uit deze periode zijn Arnold Schönberg, Igor Stravinsky, Bela Bartók en Paul Hindemith.