Kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen
Kunst in een periode van chaos, vernieuwing en licht (400-1100)
Lotharius-processiekruis met Romeinse camee van keizer Augustus, Rijnland, ca. 1000
In 476 is de val van Rome een feit: de barbaar Odoaker zet de keizer van Rome af en laat zich kronen tot Rex Italiae. Hiermee eindigt traditiegetrouw de antieke beschaving, beginnen de ‘duistere’ middeleeuwen en vervalt Europa tot barbarij. Dat is althans de opvatting. Maar klopt dat beeld?
Roerig is het wel. Op drift geraakte Goten, Vandalen, Angelen, Saksen en Franken trekken door Europa. Hunnen en Slaven stuwen hen vanuit het oosten naar het westen op. Arabieren vestigen zich in Spanje, terwijl Noormannen huishouden langs kusten waar ze zich steeds vaker vestigen.
Deze migratiestromen brengen diepgaande veranderingen teweeg en maken dat wat er aan Romeinse beschaving rest met de grond gelijk. Zo is vaak de gedachte. Maar behoeft dat beeld geen nuancering? Jazeker. Kunstvoorwerpen werpen namelijk een ander licht op de zaak. Nieuwe ideeën en religieuze opvattingen drijven de verschillende volkeren vaak tot grote artistieke prestaties. Prestaties die, nadat de grootste onrust is geluwd, zullen samensmelten tot dat wat we de romaanse kunst noemen.
Deze cursus is het tweede deel van de leergang ‘Kunstgeschiedenis’.
Bijeenkomst 1 – 3 februari
Vroegchristelijke en Byzantijnse kunst.
De opkomst van het christendom verandert de laatantieke kunst ingrijpend. Een fascinerend proces waarin vroegchristelijke kunstenaars een geheel nieuwe beeldtaal moeten ontwikkelen. Dit leidt met name in het Byzantijnse rijk tot kunst die het eeuwige Hemelse Rijk op aarde verbeeldt en daarmee op mystieke wijze de gelovige verbindt.
Bijeenkomst 2 – 10 februari
Kunst van Hunnen, Vandalen en Goten.
De hoogwaardige (edelsmeed)kunst van de Hunnen, Vandalen en Goten vertelt ons een ander verhaal dan dat van hun primitieve reputatie, die tot op de dag van vandaag het beeld bepaalt.
Bijeenkomst 3 – 17 februari
Vroeg Islamitische kunst.
De snelle verspreiding van de Islam vanuit het Arabisch schiereiland krijgt in de veroverde gebieden overal zijn weerslag in wederzijdse beïnvloeding, uitwisseling van motieven en overname van praktische en artistieke stijlen en vaardigheden. De smeltkroes van culturen leidt tot zinnenprikkelende vroeg-islamitische decoratieve kunst.
Bijeenkomst 4 – 3 maart
Kunst van de Noorderlingen: Vikingen, Ieren en Angelsaksen.
Vikingen blinken uit in hout- en metaalbewerking. Hun verfijnde kunst vormt een opvallend contrast met het stereotype van de losgeslagen en rusteloze barbaar. Op de Britse eilanden bereikt de fantasierijke, decoratieve Insulaire of Hiberno-Saksische kunst van Ieren en Angelsaksen artistieke hoogtepunten in edelsmeedkunst en handschriften, die tot op de dag van vandaag als de grootste schatten van het vroeg-Brits cultureel erfgoed worden gekoesterd.
Bijeenkomst 5 – 10 maart
Evangeliaria
De Ierse en Angelsaksische Evangeliaria, met daarin de vier evangeliën van Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes, zijn als heiligste boeken van het christendom, uitermate rijk versierd en gevat in met edelstenen bezette boekbanden. Als iconen van Gods woord dragen zij in grote mate bij tot de kerstening van het Karolingische rijk.
Bijeenkomst 6 – 24 maart
De Karolingische renaissance.
Onder Karel de Grote ondergaan de kunsten, als onderdeel van een politiek hervormingsprogramma, een opmerkelijke, door een keizerlijk patronaat gestuurde, heropleving van de Romeinse oudheid. Dit leidt tot dramatische veranderingen.
Bijeenkomst 7 – 31 maart
Ottoonse kunst.
Ottoonse keizers zetten met reden de cultuurpolitiek van Karel de Grote voort, grijpen daarbij ook terug op de Romeinse oudheid, trekken de banden met Byzantium aan, bouwen een paleis dichtbij de paus in Rome en investeren veel geld in kostbare religieuze kunst die van grote Byzantijnse invloeden getuigt.
|
Op voorraad
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
