Kandinsky on the move

Een artikel van Dr.Inge Wierda, docent van de gelijknamige cursus uit het zomerprogramma 2024 te Utrecht,

Wassily Kandinsky, Compositie V, 1911, olie/doek, 190 x 275 cm, MoMA.

Aan het begin van zomer 2024, op 16 juni om precies te zijn, opent een retrospectieve tentoonstelling van Wassily Kandinsky in het H’ART Museum in Amsterdam. Het is de tweede tentoonstelling die plaatsvindt op de vertrouwde locatie aan de Amstel. Toen ik van deze programmering hoorde, maakte mijn hart een sprongetje van vreugde. Als geen ander brengt Kandinsky in zijn werk een positief geluid ten gehore. Dat we dat nodig hebben in deze tijd, behoeft geen betoog. Dat de keuze op hem is gevallen verraste menigeen. Een Russische kunstenaar?

Zoals bekend verbrak de ene na de andere organisatie in rap tempo de banden met Rusland na de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari 2022. Zo ook de Hermitage aan de Amstel. Het museum verbrak de banden met de moederorganisatie in Sint Petersburg en haalde banden aan met de Leiden Collectie (VS), SAAM (VS) het British Museum (UK) en het Centre Pompidou (F). Zo werd een streep gehaald door een unieke culturele samenwerking tussen Nederland en Rusland en een serie prachtige tentoonstellingen in de Hermitage aan de Amstel op initiatief van Ernst Veen. Met nieuwe partners onder een nieuwe naam (het H’ART Museum) kwam een Kandinsky-tentoonstelling plotseling in zicht. Het Centre Pompidou beschikt sinds1981 namelijk over een uitgebreide collectie werken van Kandinsky, dankzij een legaat van zijn weduwe, Nina Kandinsky. Een deel daarvan wordt binnenkort uitgeleend aan Amsterdam! Vanwege oorlogen en terroristische regimes vluchtte Kandinsky naar Parijs, waar hij het laatste deel van zijn leven (1933-44) samen met Nina woonde.

Artistieke en politieke vrijheid had de hoogste prioriteit in Kandinsky’s leven. Daarom was hij altijd alert en on the move. Wat dat heeft betekend voor zijn kunstpraktijk gaan we in deze cursus onderzoeken. (Voor de cursusinformatie: klik hier.)

Wassily Kandinsky,1911, Lyrisches, olie/doek, 94 x 130 cm, Museum Boijmans Van Beuningen

Op een persoonlijke noot kan ik u laten weten dat Kandinsky een van mijn favoriete kunstenaars is. In 2012 was ik nog nauw betrokken bij de organisatie van een Kandinsky-symposium aan de Universiteit Leiden en een jaar later, tijdens het Nederland-Rusland jaar, in 2013, bij een tentoonstelling met contemporaine Russische kunst van een achternicht van Kandinsky, die voor de gelegenheid overkwam uit Moskou.De aankomende tentoonstelling in het H’ART Museum nodigt uit om samen en enigszins voorbereid te genieten van de originele en baanbrekende moderne kunst van Kandinsky. In Engeland en Nederland heb ik met veel plezier college gegeven aan bachelor- en HOVO-studenten over Russische kunst; aan HOVO Utrecht heb ik meermaals colleges gegeven binnen de boeiende leergang ‘De Russische Ziel’ van collega dr. Rieke Leenders. Onlangs is weer gebleken hoe inspirerend onderwijs aan ouderen kan zijn, omdat je interesse en begrip van kunst en leven kunt delen. Tot gauw in juli!